Στο επίκεντρο έντονων επικρίσεων και πάλι βρίσκεται ο ΟΠΕΚΕΠΕ, με την ΕΘΕΑΣ (Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών) να καταγγέλλει σοβαρές παρατυπίες σε επιδοτήσεις για τη βιολογική γεωργία και ιδιαίτερα τη μελισσοκομία. Όπως υπογραμμίζεται, η έκταση του προβλήματος «ξεπερνά όσα έγιναν με τα βοσκοτόπια», αναδεικνύοντας βαθιές στρεβλώσεις στη διαχείριση των ευρωπαϊκών ενισχύσεων.
Η ΕΘΕΑΣ απέστειλε σχετικό υπόμνημα στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και τον ΟΠΕΚΕΠΕ, αναδεικνύοντας φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού και παρατυπιών στους μηχανισμούς ένταξης στα σχετικά προγράμματα. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη βιολογική μελισσοκομία, όπου –όπως σημειώνεται– εντοπίζονται εκτεταμένες παραβιάσεις των όρων ένταξης.
«Κατά τη συνάντησή μας με την ηγεσία του υπουργείου […] πληροφορηθήκαμε για πρώτη φορά για τα σοβαρά θέματα υπερβολών και παρατυπιών, που δυστυχώς επανήλθαν και σε αυτή την προκήρυξη […] Χαρακτηριστικό παράδειγμα […] αποτελεί η περίπτωση της βιολογικής μελισσοκομίας».
Σύμφωνα με την ΕΘΕΑΣ, η καταστρατήγηση των όρων και η ανεπαρκής αξιολόγηση των αιτήσεων έχουν δημιουργήσει σοβαρές στρεβλώσεις, καθώς ευνοούνται φαινόμενα τεχνητών αιτήσεων, που συνοδεύονται από αμφιλεγόμενα πιστοποιητικά. Καταλογίζεται ευθύνη όχι μόνο στον ΟΠΕΚΕΠΕ αλλά και στους φορείς πιστοποίησης και τους παρόχους υπηρεσιών, οι οποίοι –όπως επισημαίνεται– συμμετέχουν ενεργά στη «διαστρέβλωση της πραγματικής κατάστασης των παραγωγών».
«Η ευθύνη για την ευκολία με την οποία καταστρατηγήθηκαν οι προϋποθέσεις ένταξης, αφορά κυρίως τις διαδικασίες και τα κριτήρια […] ενώ αφορά επίσης και μια σειρά παρόχων υπηρεσιών και φορέων πιστοποίησης […]».
Αναφορικά με τις αιτήσεις, η ΕΘΕΑΣ τονίζει πως αντί να εξετάζονται με βάση παραγωγικά κριτήρια, αξιολογούνται επιφανειακά, απομακρυνόμενες από τον θεμελιώδη στόχο ενίσχυσης της παραγωγικής δραστηριότητας:
«Η τυπική αντιμετώπιση των αιτήσεων ένταξης […] καταδεικνύει ότι οι υπεύθυνοι για τη διαμόρφωση των όρων […] έχουν αποκλίνει από τον βασικό στόχο της παραγωγικής γεωργικής δραστηριότητας».
Ως αποτέλεσμα, παρατηρείται «αντιπαραγωγική μεταφορά πόρων» και μετακύλιση της ευθύνης αποκλειστικά στους παραγωγούς, οι οποίοι στο τέλος καλούνται να επιστρέψουν τα χρήματα, ενώ οι πάροχοι έχουν ήδη εισπράξει τις αμοιβές τους χωρίς συνέπειες.
Η ΕΘΕΑΣ προτείνει άμεσα τρία βασικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης:
-
Δημοσιοποίηση των αιτήσεων ανά δράση και περιφέρεια, με παράθεση στοιχείων των τριών προηγούμενων ετών για σύγκριση.
-
Διαφάνεια ως προς τους παρόχους υπηρεσιών και πιστοποιητικών προς τους αιτούντες.
-
Υπεύθυνες δηλώσεις από τους παρόχους που θα συνοδεύουν κάθε έγκριση ένταξης, με δέσμευση για την ακρίβεια των στοιχείων και ποινικές συνέπειες για ψευδείς δηλώσεις.
Η ΕΘΕΑΣ υπογραμμίζει ότι το υπάρχον καθεστώς, το οποίο μεταθέτει όλη την ευθύνη στον παραγωγό, ευνοεί τη διαιώνιση τέτοιων φαινομένων:
«Πιστεύοντας ότι το γεγονός πως σήμερα η ευθύνη για τις παράτυπες διαδικασίες βαρύνει αποκλειστικά τον αιτούντα παραγωγό ευνοεί την εμφάνιση απαράδεκτων φαινομένων, όπως αυτό της βιολογικής μελισσοκομίας […] θεωρούμε ότι αυτό το καθεστώς πρέπει να αλλάξει».
Κεντρική πρόταση της ΕΘΕΑΣ είναι η συνυπευθυνότητα των παρόχων, με πρότυπο τη λειτουργία των λογιστών που υπογράφουν δηλώσεις και αναλαμβάνουν ευθύνες για την ακρίβειά τους. Μόνο έτσι –όπως επισημαίνεται– μπορεί να υπάρξει ουσιαστική θωράκιση του συστήματος ενισχύσεων και διασφάλιση για τους πραγματικούς παραγωγούς.
