Με την αστάθεια στην Ανατολική Μεσόγειο να εντείνεται, είναι ουσιώδες οι πολίτες να γνωρίζουν τις προβλέψεις του νόμου για το ενδεχόμενο επιστράτευσης.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, η επιστράτευση αποσκοπεί στην ταχύτατη ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων, μέσω επάνδρωσης υφιστάμενων ή δημιουργίας νέων μονάδων, αξιοποιώντας τόσο ανθρώπινο δυναμικό όσο και υλικούς πόρους. Με απλά λόγια, πρόκειται για την άμεση επιστροφή των εφέδρων στις τάξεις του στρατεύματος, ώστε να μεταβούν από ειρηνική σε πολεμική σύνθεση με πλήρη ετοιμότητα.
Η εφεδρεία του Στρατού Ξηράς περιλαμβάνει όλους όσοι έχουν υπηρετήσει και είναι νομικά υπόχρεοι σε επανακατάταξη: μόνιμοι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί μέχρι τα αντίστοιχα όρια ηλικίας και οπλίτες έως 45 ετών. Η κατάταξή τους διακρίνεται σε δύο ομάδες: στην Α’ Σειρά εντάσσονται όσοι είναι έως 40 ετών, ενώ στη Β’ Σειρά όσοι βρίσκονται μεταξύ 41 και 45 ετών. Άτομα άνω των 45 εξαιρούνται, εκτός αν οι περιστάσεις απαιτήσουν το αντίθετο.
Πότε και πώς εφαρμόζεται η επιστράτευση
Η επιστράτευση μπορεί να είναι είτε γενική, καλύπτοντας όλους τους εφέδρους, είτε μερική, περιοριζόμενη σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες, ειδικότητες ή γεωγραφικές περιοχές. Σε κάθε περίπτωση, είναι υποχρεωτική και υλοποιείται μέσω προσωπικής ειδοποίησης – το λεγόμενο Φύλλο Ατομικής Πρόσκλησης (ΦΑΠ) – ή μέσω δημόσιου διαγγέλματος, ακόμα και από μέσα ενημέρωσης ή δημόσιες ανακοινώσεις.
Η διανομή του ΦΑΠ μπορεί να γίνει οποιαδήποτε στιγμή, ακόμη και τη νύχτα, από την αστυνομία ή στρατιωτικές αρχές. Ο χρόνος ανταπόκρισης διαφέρει: σε παραμεθόριες περιοχές μπορεί να είναι μόλις 2 έως 4 ώρες, ενώ αλλού προσαρμόζεται ανάλογα με την απόσταση. Η μετακίνηση των επιστράτων γίνεται δωρεάν, με μέριμνα και έξοδα του κράτους.
Υποχρεώσεις των εφέδρων και η εφαρμογή “ΕΦΕΔΡΟΣ”
Οι έφεδροι οφείλουν να διατηρούν ενημερωμένα τα στοιχεία τους. Κάθε μεταβολή διαμονής άνω των τριών μηνών ή αλλαγή επικοινωνιακών στοιχείων πρέπει να γνωστοποιείται, διαφορετικά επιβάλλονται πρόστιμα. Για αυτόν τον σκοπό, το Γενικό Επιτελείο Στρατού έχει αναπτύξει την πλατφόρμα «ΕΦΕΔΡΟΣ», μέσω της οποίας παρέχεται δυνατότητα ενημέρωσης στοιχείων, αποστολής στοχευμένων ανακοινώσεων και άμεσης επικοινωνίας με τις μονάδες. Η εφαρμογή λειτουργεί επίσης ως κανάλι ειδοποίησης μέσω email.
Τι χρειάζεται να έχει μαζί του ο επιστρατευμένος
Ο επιστρατευόμενος καλείται να παρουσιαστεί αμέσως στο σημείο που του έχει οριστεί – είτε πρόκειται για στρατιωτική μονάδα είτε για σημείο επιβίβασης. Πριν την αναχώρησή του, θα πρέπει να τακτοποιήσει τις άμεσες οικογενειακές του υποθέσεις και να έχει μαζί του τα εξής:
Δελτίο ταυτότητας
ΕΦΠ και ΦΑΠ
Στρατιωτικά έγγραφα
Άδειες οδήγησης (αν απαιτούνται)
Ξηρά τροφή για 2-3 ημέρες
Τυχόν πιστοποιητικά σπουδών ή ειδικότητας που δεν είχαν δηλωθεί
Η τελευταία επιστράτευση στην Ελλάδα
Η τελευταία φορά που εφαρμόστηκε γενική επιστράτευση στη χώρα ήταν το καλοκαίρι του 1974, με εντολή του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Φαίδωνα Γκιζίκη, μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Έκτοτε, σημειώθηκαν μόνο ολιγόωρες, μερικές επιστρατεύσεις, κυρίως σε ακριτικές περιοχές, κατά τις ελληνοτουρκικές κρίσεις του 1987 και του 1996.
