Η στέγαση στην Ελλάδα έχει μετατραπεί σε ένα από τα πιο πιεστικά κοινωνικά ζητήματα της εποχής. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, το 47,3% των Ελλήνων διαμένει σε νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην πληρωμή ενοικίων, δανείων ή λογαριασμών — ποσοστό που ξεπερνά κατά πολύ τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 9,3%. Ακόμη και η Βουλγαρία, δεύτερη στη σχετική κατάταξη, εμφανίζει σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό (18,8%), γεγονός που δείχνει πως στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι περίπου 2,5 φορές εντονότερο.
Το κόστος στέγασης έχει ανέβει σε επίπεδα που απορροφούν 60%-70% του μέσου μηνιαίου μισθού, ενώ σε περιπτώσεις οικογενειακής κατοικίας μπορεί να φτάσει να εξαντλεί σχεδόν ολόκληρο έναν «καλό» μισθό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί πολίτες να αναγκάζονται να περικόψουν βασικές ανάγκες.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ελληνικής πραγματικότητας είναι ότι οι νέοι εγκαταλείπουν το πατρικό σπίτι στα 30,7 έτη, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 26,2 έτη. Παράλληλα, 7 στους 10 νέους 18–34 ετών εξακολουθούν να ζουν με τους γονείς τους, ποσοστό που κατατάσσει την Ελλάδα δεύτερη στην Ε.Ε., έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 49,4%. Αντίθετα, στις σκανδιναβικές χώρες, όπου η ανεξαρτητοποίηση γίνεται γύρω στα 21–22 έτη, το κόστος στέγασης θεωρείται υψηλό αλλά όχι αποτρεπτικό.
Το κόστος μίσθωσης σε 16 περιοχές της Αθήνας
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα για περιοχές της Αθήνας με υψηλή ζήτηση από οικογένειες, η μέση ζητούμενη τιμή μίσθωσης για διαμέρισμα 80–110 τ.μ., κατασκευής μετά το 2000 και άνω του 1ου ορόφου, έχει φτάσει τα 12,91€/τ.μ. (έναντι 12,35€/τ.μ. το 2024, 11,31€/τ.μ. το 2023 και 9,8€/τ.μ. το 2022).
Η μέση κατώτατη τιμή ανέρχεται σε 10,39€/τ.μ. και η ανώτατη σε 15,42€/τ.μ., που σημαίνει ότι μια οικογένεια για κατοικία 100 τ.μ. πληρώνει από 1.039€ έως 1.542€ τον μήνα — ποσά αισθητά αυξημένα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Στα Δυτικά Προάστια, για παράδειγμα, το κόστος ανέρχεται σε 943€/μήνα στο Περιστέρι και 976€/μήνα στην Πετρούπολη, ενώ στο κέντρο της Αθήνας:
-
Στους Αμπελόκηπους από 12€/τ.μ. έως 15€/τ.μ.
-
Στο Παγκράτι από 11,04€/τ.μ. έως 15,2€/τ.μ.
-
Στον Νέο Κόσμο από 9,44€/τ.μ. έως 12,27€/τ.μ.
Η διαθεσιμότητα βραχυχρόνιων μισθώσεων παραμένει υψηλή, με 1.066 ακίνητα στον Νέο Κόσμο και 432 στους Αμπελόκηπους, αριθμοί αυξημένοι σε σχέση με προηγούμενα έτη.
Στα Νότια Προάστια, οι τιμές διαφοροποιούνται ανάλογα με την απόσταση από τη θάλασσα και τη θέα:
-
Στη Γλυφάδα το μέσο κόστος φτάνει τα 19,83€/τ.μ.,
-
Στη Βούλα τα 17,53€/τ.μ..
Αντίστοιχα, το μηνιαίο κόστος για κατοικία 100 τ.μ. διαμορφώνεται σε:
-
1.313€ στη Νέα Σμύρνη,
-
1.301€ στο Παλαιό Φάληρο,
-
1.470€ στην Καλλιθέα.
Η διαθεσιμότητα βραχυχρόνιων μισθώσεων καταγράφει επίσης αύξηση, με 581 ακίνητα στη Γλυφάδα, 228 στη Βούλα, 490 στο Παλαιό Φάληρο και 484 στην Καλλιθέα.
Στα Βόρεια Προάστια, οι ζητούμενες τιμές διαμορφώνονται:
-
Στο Μαρούσι από 10,9€/τ.μ. έως 15,62€/τ.μ.,
-
Στον Χολαργό από 11,2€/τ.μ. έως 15,8€/τ.μ.,
-
Στο Χαλάνδρι από 10,9€/τ.μ. έως 14,25€/τ.μ.,
-
Στην Κηφισιά από 12,62€/τ.μ. έως 16,98€/τ.μ.
Συνολικά, οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης στις 16 περιοχές της Αττικής με τη μεγαλύτερη ζήτηση για οικογενειακή κατοικία έχουν αυξηθεί κατά +4,5% σε σχέση με πέρυσι, +14,1% σε σχέση με το 2023 και +31,7% σε σχέση με το 2022. Παρατηρείται μάλιστα μειωμένη διαθεσιμότητα σε περιοχές όπως η Πετρούπολη και αύξηση προσφορών με υψηλότερα ενοίκια στη Γλυφάδα.
Πολλά από τα «νέα» ακίνητα της αγοράς έχουν αγοραστεί από ξένους επενδυτές, είτε μέσω Golden Visa, είτε ως επενδυτικά ακίνητα για εκμετάλλευση με μακροχρόνια μίσθωση.
Η συνολική εικόνα δείχνει πως η άνοδος των ενοικίων, η έλλειψη διαθέσιμων κατοικιών και η έντονη επενδυτική δραστηριότητα έχουν κάνει την πρόσβαση σε αξιοπρεπή στέγη ολοένα και πιο δύσκολη. Η κατάσταση αυτή καθιστά αναγκαίες στοχευμένες πολιτικές στέγασης, ώστε να στηριχθούν τα νοικοκυριά και να διευκολυνθεί η ανεξάρτητη διαβίωση των νέων χωρίς υπέρμετρη οικονομική πίεση.
